Nietrzymanie moczu samo w sobie nie jest chorobą, choć może mieć różne przyczyny i może towarzyszyć niektórym schorzeniom. Jest za to bardzo krępującym problemem społecznym, często prowadzącym do wycofania się osób nim dotkniętych z życia publicznego. Jak sobie z nim radzić?
Photo by Marisa Howenstine on Unsplash
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że nawet co czwarta kobieta może doświadczać problemów z nietrzymaniem moczu. Nie jest to jednak problem dotykający wyłącznie kobiet, panom również się to zdarza. Do nietrzymania moczu u dorosłych może dochodzić na skutek starzenia się organizmu, po porodzie, po zabiegach chirurgicznych bądź z powodu chorób takich jak choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, neuropatia cukrzycowa, infekcje dróg moczowych, otyłość brzuszna, przewlekłe zaparcia czy zespół jelita drażliwego.
Dodatkowo mogą je nasilać niektóre leki i używki (palenie tytoniu, kawa, herbata, alkohol), a także owoce cytrusowe i gazowane napoje.
Wyróżniamy 3 stopnie nasilenia nietrzymania moczu:
- lekki – niewielkie popuszczanie bezpośrednio po oddaniu moczu oraz pomiędzy wizytami w toalecie;
- średni – częste i obfite popuszczanie moczu u osób samodzielnie korzystających z toalety;
- duży – niekontrolowane, częste i obfite popuszczanie moczu u osób niekorzystających samodzielnie z toalety, aż do opróżnienia pęcherza moczowego.
W zależności od stopnia nasilenia nietrzymania moczu dobiera się odpowiednie leczenie oraz środki pomocnicze (higieniczne) poprawiające komfort życia.
Mimowolne oddawanie moczu zawsze należy skonsultować z lekarzem, szczególnie jeśli towarzyszy mu również niekontrolowane oddawanie stolca. Istnieje wiele metod leczenia nietrzymania moczu – od leczenia farmakologicznego po zabiegi chirurgiczne – jednak zawsze pierwszym krokiem powinna być konsultacja lekarska.
Profilaktyka, czyli jak uniknąć problemów z nietrzymaniem moczu w przyszłości
Częstą przyczyną nietrzymania moczu jest osłabienie lub uszkodzenie mięśni dna miednicy – tzw. mięśni Kegla. Są to mięśnie dające podparcie cewce moczowej i pęcherzowi. Systematyczne ćwiczenie tych mięśni zmniejsza ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu w przyszłości, poza tym zapobiega obniżaniu się narządów rodnych i korzystnie wpływa na odczuwanie satysfakcji seksualnej.
Panowie również mają mięśnie Kegla, choć częściej mówi się o nich w przypadku kobiet. U mężczyzn ich dysfunkcja wpływa niekorzystnie na sprawność seksualną i może być przyczyną nietrzymania moczu.Warto zastanowić się również, czy to my mamy kontrolę nad naszym pęcherzem, czy może jest odwrotnie. Jeśli zbyt często musimy korzystać z toalety, należy wówczas rozważyć trening pęcherza. Ma on na celu odzyskanie kontroli nad oddawaniem moczu poprzez stopniowe wydłużanie odstępów pomiędzy kolejnymi wizytami w toalecie.
Należy unikać oddawania moczu „na zapas”, tak na wszelki wypadek oraz „w ostatniej chwili”. Kontrola częstotliwości oddawania moczu w połączeniu z ćwiczeniami wzmacniającymi mięśnie Kegla działa profilaktycznie i zmniejsza ryzyko wystąpienia tego typu problemów w przyszłości.
Jak na co dzień radzić sobie z nietrzymaniem moczu?
Problemy z nietrzymaniem moczu mogą prowadzić do krępujących sytuacji, ale mogą stać się również przyczyną problemów skórnych i odparzeń. W życiu codziennym z pomocą przychodzą specjalistyczne produkty chłonne takie, jak wkładki urologiczne, pieluchomajtki, majtki chłonne i bielizna chłonna.
Jak wybrać właściwy produkt chłonny?
W pierwszej kolejności należy określić stopień nietrzymania moczu (lekki, średni, duży) oraz stan fizyczny pacjenta:
- lekki – wybieramy wkładki urologiczne (pacjent samodzielny);
- średni – wybieramy wkładki urologiczne o zwiększonej chłonności lub majtki chłonne (pacjent samodzielny);
- duży – wybieramy majtki chłonne (pacjent samodzielny) lub pieluchomajtki (pacjent leżący).
W przypadku pieluchomajtek i majtek chłonnych trzeba dopasować odpowiedni rozmiar, w tym celu należy zmierzyć obwód talii i bioder. Jeśli wg tabeli rozmiarów danego produktu jesteśmy na górnej granicy, lepiej wybrać większy rozmiar.
Jak zadbać o skórę okolic intymnych przy problemach z nietrzymaniem moczu?
Skórę okolic intymnych należy oczyszczać przy każdej zmianie wyrobu chłonnego, ponieważ mocz i kał działają na skórę drażniąco, co może prowadzić do odparzeń. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pacjentów niesamodzielnych i leżących; zaniedbanie tej czynności może skończyć się dodatkowym bolesnym i trudno gojącym się problemem.
Do dyspozycji jest szereg specjalistycznych produktów do mycia i pielęgnacji skóry osób z nietrzymaniem moczu.Aby zapobiec nietrzymaniu moczu, ograniczyć je i leczyć, warto wprowadzić również pewne zmiany w stylu życia.
Poza ćwiczeniami mięśni Kegla dobrze jest wprowadzić systematyczną aktywność fizyczną dostosowaną do stanu zdrowia i wyeliminować niezdrowe używki – wyroby tytoniowe, alkohol i napoje energetyczne.